تمام مناسک دینی منتج به پاداشی نزد خداوند متعال است. پاداش الهی از نوع هدایای تولد و شیرینی و آجیل و شکلات نیست. هبه و عطیهی الهی فراتر از تصور انسان است. قرار نیست خیر اعطایی از انسان پس گرفته شود. اگر مال و فرزند و همسر صالح با چنین شانیتی فرض و به عنوان عطایای خداوند متعال لحاظ گردد مطمئنا خطا و اشتباه فاحشی صورت گرفته است. تمامی امور منفک از ذات روحانی انسان است و تنها لطف غیرقابل اخذ خود انسان یا ایگو میباشد. توسعهی وجودی ایگو و تعمیق معنایی و مفهومی آن درجات و سطوح متفاوتی دارد. اگر در حد ذهنیات و محفوظات در نظر گرفته شود علوم مختلف حوزوی و دانشگاهی چنین استعدادی برای انسان در حافظه و شناخت از محیط مادی و معنوی فراهم میسازد. در اعلی درجهی توسعه و بسط روح به مفهومی با عنوان شرح صدر اشاره شده است
شرح صدر نیز به کیفیت و درجه متفاوت و متنوع است. ایوب به فتنه و بلایی از جانب خداوند مبتلا میشود تا استعداد وجودی افزونی پیدا کند. در مورد امام حسین نیز چنین است. در کربلا به محنتها و امتحانهای متفاوت مورد سنجش دقیق قرار میگیرد تا استعداد وجودی بیشتری پیدا کند. برترین مقام قابل تحصیل در ساحت معنوی شرح صدر مقام رضای الهی است. چنین فردی شهید دار فنا است
تحصیل مقامات معنوی از یک سبک و سیاق یکتا پیروی میکند که برخی پنداشتند نسخهی معنوی به دیگران قابل تجویز است بنابراین به نظریهپردازی پیرامون عرفان عملی پرداختند. چنین اندیشهای از اساس باطل است اما الگوی واحد رفتاری توسط دیگران مورد استفاده قرار گرفت و به موفقیتهای چشمگیر مادی و معنوی رسیدند. عیسی مسیح و مادرش مریم فرزند عمران از نمونههای قابل اشاره در غرب است که همچنان به عنوان اسطورههای اخلاقی و ایمانی قابل اتکاء بیمانند و مثالزدنی هستند